راه نجات از بحران کم آبی چیست؟

خشکسالی بی سروصدا ترین بلای طبیعی
تغییرات اقلیمی، خشکسالی، شیوه های آبیاری نادرست و مصرف بالای آب و هم چنین تخلیه بیش از اندازه منابع آب های زیرزمینی از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در افزایش خطر کم آبی در ایران بوده اند.
خشکسالی به عنوان بی سروصدا ترین بلای طبیعی در مقایسه با سایر بلایای طبیعی نظیر سیل، طوفان، آتش فشان و حتی زلزله خطر و خسارت های فراوانی به دنبال دارد.

آب هیچ جایگزینی ندارد

از سویی دیگر توجه به این نکته حائز اهمیت است که نیاز به آب نیازی همیشگی و بدون محدودیت زمانی و مکانی است و نمی توان با جایگزین کردن مایعی دیگر کمبود و خلاء آن را جبران نمود.
بحران آب و محدودیت منابع تامین آب، درحال حاضر برای بسیاری از کشورها به صورت یک معضل جدی در آمده، لذا لازم است تا با اتخاذ تدابیری موثر گام های محکمی به ویژه در جهت پیشگیری از آن برداشت.

رفع این مشکل جز با تدبیر، سخت کوشی و مدیریت درست، افزایش آگاهی و نهادینه کردن فرهنگ صرفه جویی در میان آحاد جامعه میسر نخواهد شد.
از این رو می بایست با آشنا کردن مردم با راهکارهای برون رفت از معضل کم آبی و تشویق آنان به صرفه جویی و آموزش شیوه های مناسب صرفه جویی در مصرف آب، به دنبال مدیریت آب برای دوره های خشکسالی بود.

مصرف بهینه آب به عنوان یکی از راه‌های مقابله با بحران کم آبی نقش به‌سزایی در مقابله با این موضوع ایفا می‌کند که اجرای این امرضمن کمک به اقتصاد خانواده موجب حفظ منابع آب شده، به توزیع مناسب آب در میان شهروندان کمک می کند هم چنین از کاهش کیفیت منابع آب زیر زمینی جلوگیری می کند.

موثرترین راه برای مقابله با مشکل کم آبی مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب است
یدالله ملکی معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای قزوین در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی صبح قزوین اظهار کرد: در سال جاری به دلیل مشکل کم آبی، استان هایی نظیر قزوین، کرج، تهران و استان های هم جوار بیشترین خشکسالی را داشتند.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خاطر نشان کرد: به دلیل بهره برداری بیش از اندازه از منابع آب های زیرزمینی با افت شدید سطح آب زیر زمینی مواجه شدیم سد طالقان نیز به کم ترین میزان خود در سالهای اخیر رسیده است.
وی در ادامه یادآور شد: کم آبی موجب شد در تامین آب شرب دچار مشکل شویم که با اعمال طرح های ضربتی بخشی از آن حل شد ولی مشکل اساسی همچنان باقی مانده است.
ملکی افزود: خشکسالی مشخص نیست تا چه زمانی ادامه داشته باشد ضمن اینکه حتی در صورت نرمال شدن بارندگی، به دلیل کم آبی سال های اخیر اثر آن در سال بعد همچنان باقی خواهد ماند.

این مسئول با بیان اینکه ” موثرترین راه برای مقابله با مشکل کم آبی مدیریت و صرفه جویی در مصرف آب است”، افزود: متاسفانه اکثر مردم مصرف گرا هستند در حال حاضر تنها راه برون رفت از این مشکل، صرفه جویی در مصرف آب است که امری زود بازده و کم هزینه است و با مشارکت همه شهروندان تحقق می یابد.
وی اذعان داشت: از آنجا که تصفیه و انتقال آب شرب، هزینه زیادی را به خود اختصاص می دهد بنابراین با صرفه جویی علاوه بر رفع کمبود ها، در بحث هزینه ها نیز صرفه جویی صورت خواهد گرفت.
ملکی تاکید کرد: شهروندان باید به این نکته توجه داشته باشند که در صورت ادامه داشتن مشکل کم آبی، همه جامعه در بخش های صنعت، کشاورزی و آب شرب دچار مشکل خواهند شد.
وی در ادامه افزود: با اصلاح الگوی مصرف توسط شهروندان، مشکل کم آبی تا حدود زیادی تعدیل خواهد شد بدین منظور اطلاع رسانی صورت گرفته و روشهای مختلف از طریق برنامه های صدا و سیما آموزش داده شده است.

مردم ما باید به این باور برسند که اصراف فعلی حرام است
عباس وثیق نیا فارق التحصیل رشته شهرسازی در گفت و گو با خبرنگار صبح قزوین اظهار کرد: با تغییر نگاه و نوع تفکر مردم هم چنین ارتقاء سطح فرهنگ جامعه مشکل اساسی ما رفع خواهد شد.
وی در ادامه با بیان اینکه “آیات و روایات فراوانی بر این موضوع تاکید داشتند”، اذعان داشت: مردم ما باید به این باور برسند که اصراف فعلی حرام است و موجب تضییع حقوق دیگران می شود. در این مسیر مراجع نقش تاثیر گذاری دارند.
این مسئول تصریح کرد: احداث چاه های غیر مجاز در باغ های اطراف شهر و عدم نظارت های لازم در این خصوص هم چنین رعایت نکردن الگوی صحیح مصرف آب توسط مردم از جمله موارد تشدید مشکل کم آبی می باشند.

حضرتی کارمند آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار صبح قزوین گفت: صرفه جویی کردن نیز همانند بسیاری از موضوعات دیگر نیاز به فرهنگ سازی از سنین کودکی دارد بدین منظور آشنایی دانش آموزان با راههای الگوی صحیح مصرف و آگاهی آنان نسبت به تبعات مشکل کم آبی می تواند نقش مهمی در جلوگیری از تشدید آن در آینده داشته باشد.
وی در ادامه افزود: گنجاندن مطالب بیشتر در کتب درسی در خصوص راههای حفاظت از آب، بازدید دانش آموزان از سد طالقان که به گفته مسئولین به کم ترین حدش در سال های اخیر رسیده هم چنین آشنایی آنان با مراحل تصفیه آب که با صرف هزینه های هنگفت انجام می شود باعث افزایش بصیرت دانش آموزان می شود.
مصرف گرایی در نقطه مقابل مصرف بهینه قرار گرفته است
حسینی حافظ قرآن در گفت و گو با خبرنگار  صبح قزوین اظهار کرد: مصرف گرایی و اسراف در نقطه مقابل مصرف بهینه قرار گرفته است و از بزرگترین آفت ها و آسیب های اجتماعی و از گناهانی است که مورد نهی شدید خداوند متعال واقع شده است.
وی با اشاره به آیاتی در خصوص اهمیت صرفه جویی افزود: خداوند در آیه 27 سوره اسراء می فرماید: إِنَّ الْمُبَذِّرینَ کانُوا إِخْوانَ الشَّیاطینِ وَ کانَ الشَّیْطانُ لِرَبِّهِ کَفُوراً ( اسراف‏کاران و تلف کنندگان (اموال) برادران شیاطینند و شیطان در برابر پروردگارش، بسیار ناسپاس بود) و یا درسوره غافر آیه 43 می فرماید: «و ان المسرفین هم اصحاب النار» همانا اسراف کنندگان همراهان آتش اند.

حسینی خاطر نشان کرد: اصولا نگاه قرآن به مسئله اقتصادی نگاهی در راستای بهره وری مناسب و درست از امکانات است لذا از مردم می خواهد که هر چیزی را به شکل صحیح مورد استفاده قرار داده و از اصراف و تبذیر خودداری ورزند.
با صرفه جویی کردن می توان به اقتصاد خانواده کمک کرد
خانم جوانی که به تازگی به جرگه متاهلین پیوسته بود، گفت: در زمان مجردی به این مسائل خیلی اهمیت نمی دادم ولی بعد از ازدواج متوجه شدم با صرفه جویی کردن در زمینه های مختلف می توان تا حدود زیادی از هزینه های زندگی کاست و به اقتصاد خانواده کمک کرد.
وی در ادامه افزود : در حال حاضر دیگر از آب برای شستن آشپزخانه استفاده نمی کنم بلکه با جارو کردن و یا دستمال کشیدن نظافت منزل را انجام می دهم هم چنین اجازه می دهم تا لباس های شستنی افزایش یابد تا تعداد دفعات کمتری از ماشین لباسشویی استفاده کنم.
این خانم جوان ادامه داد: حساس شدن به صرفه جویی در مصرف آب به دیگر مقوله های زندگی ام نیز سرایت کرده و اکنون تلاش می کنم تا در مصرف برق و تلفن نیز اقتصادی فکر کنم.
دختر جوانی اذعان داشت: مستاجر ما همیشه از آب برای شستن حیاط استفاده می کند و من با دیدن این صحنه واقعا ناراحت می شوم زیرا به اهمیت صرفه جویی واقف هستم.
وی در ادامه گفت: تلاش می کنم تا با نرمی و خوش خلقی وی را متوجه اشتباهش کنم ولی هر بار پاسخ می دهد نگران نباش هزینه اش را خودم پرداخت می کنم.

 

رضایی فروشنده لوازم برقی اظهار کرد: مادر پیری دارم که به خواندن نماز اول وقت اهمیت زیادی قائل است ولی متاسفانه به هنگام وضو بارها دستهای خود را می شوید. وی تمیزی را در مصرف زیاد آب می داند بنابراین برای همه کارهای خود با وسواس شدید تا حد ممکن آب مصرف می کند گاهی برای شستن چند لباس، ساعتها در حیاط وقت صرف می کند و با اعتراض ما  ناراحت می شود ما نیز به ناچار سکوت می کنیم.
دختر جوانی که کارشناس رشته حسابداری است، گفت: متاسفانه به بیماری وسواس گرفتار شده ام و هنگام وضو گرفتن، بارها تجدید می کنم به طور مثال اگر به هنگام وضو کسی با من حرف بزند دوباره وضو می گیرم و یا گاه بعد از اتمام وضو دچار شک می شوم که شاید مسح سر را خوب انجام نداده ام بنابراین دوباره وضو می گیرم خودم نیز از این وضع ناراحتم ولی چاره ای ندارم.

تمیزی بیشتر یعنی مصرف آب بیشتر
خانم خانه داری که با زحمت فراوان مشغول شستن فرش بود و از نگاه وی تمیزی بیشتر یعنی مصرف آب بیشتر، در پاسخ به این سوال که چرا شستن فرش را به قالیشویی محول نمی کند، گفت: برای حصول اطمینان از تمیزی زندگی ام باید همه چیز را با دست خودم انجام دهم و به قالیشویی اعتمادی ندارم.
موارد ذکر شده تنها چند دلیل کوتاه از میان هزاران دلیل یا بهتر بگوییم توجیه مصرف بی رویه از آب شهری است.
ارتقاء سطح فرهنگ و بینش عمومی نیاز به صرف زمان و تداوم در امر فرهنگ سازی است تا شاید در سال های آتی شاهد همکاری و مشارکت بیشتر عموم مردم در بحث اصلاح الگوی مصرف آب باشیم.

 

دست در دست هم دهیم به مهر          میهن خویش را کنیم آباد
جدا کردن آب شرب از سایر مصارف شهری، ارتقاء سطح فرهنگ صرفه جویی در مصرف آب خصوصاً دربین زنان خانه دار، به کارگیری تجربه های کشورهای موفق در زمینه ی کشاورزی، اصلاح شیوه های مصرف و استفاده و ترویج از دستگاه های کاهنده مصرف آب از جمله راهکارهای مهم در راستای رسیدن به هدف می باشد.
هر یک از افراد جامعه می توانند سهمی در رفع مشکل داشته باشند و باید در ابتدا از خود شروع کرده، با اعمال راه حل های مطلوب در جهت رفع مشکل جامعه قدم بردارند.
در انتها به چند کلید طلایی صرفه جویی در مصرف آب اشاره شده که توجه شما را به خواندن آن جلب می کنم.

– از آب حفاظت کنید، چون زندگی ما به آن وابسته است. هیچگاه به دلیل اینکه فرد دیگری مسوول پرداخت آب بها است، آب را هدر ندهید.

– موقع مسواک زدن شیر آب تصفیه شده را باز نگذارید.

– هنگام استحمام در فاصله بین شستن بدن و سرشویی، لزومی ندارد که شیرآب به طور پیوسته باز باشد.

– برای دوش گرفتن در حمام، زمان بگیرید و آن را به کمتر از 5 دقیقه برسانید، با این روش ماهیانه حدود 4000 لیتر آب صرفه جویی خواهد شد.

 

– ازجریان آب به منظور آب شدن یخ گوشت یا دیگر مواد غذایی منجمد استفاده نکنید.

– اگر دوش حمام شما در طی کمتر از 20 ثانیه یک ظرف چهار لیتری را بتواند پر از آب کند در آن صورت حتماً آنرا با یک سر دوش کاهنده مصرف تعویض کنید.

– تمام شیلنگ ها، اتصالات و شیرها را به طور مرتب کنترل کنید تا از نشتی آب جلوگیری شود.
– ماشین های لباس شویی معمولاً مقدار زیادی آب مصرف می کنند. بنابراین اگر از تعداد دفعات کاربرد ماشین لباس شویی بکاهید، عملاً در مصرف اب صرفه جویی کرده اید.

– یک بطری پر از آب یا یک کیسه نایلونی پراز شن و کاملاً در بسته را در مخزن توالت فرنگی و یا فلاش تانک قرار دهید تا مصرف آب را در هربارکشیدن سیفون کاهش دهید.
– به کودکان آموزش دهیم تا با بستن به موقع شیر، از هدر رفتن آب جلوگیری نمایند.

– به جای شستن اتومبیل با شیلنگ آب، از یک سطل آب هم می توان استفاده کرد.

– درحالی که کمبود آب در شهر احساس می شود، لزومی به شستشوی پیاده روی مقابل مغازه و منزل نیست.
– هنگام احداث ساختمان از کارگران ساختمانی بخواهید از آب تصفیه شده استفاده نکنند.

– زمانی که سرگرم آب دادن باغچه و گلهای منزل هستید با شنیدن صدای زنگ تلفن یا زنگ در بهتر است ابتدا شیر آب را ببندید و بعد به آنها پاسخ دهید.
– نصب کولر در سایه و با استفاده از پوشش مناسب و جلوگیری از نشت آب کولرهای آبی، باعث صرفه جویی زیادی در مصرف آب می شود.

-زمانی که به مسافرت می روید، ضروری است شیر فلکه بعد از کنتور آب را ببندید. تا از وقوع هرگونه حادثه پیشگیری شود.