علت اصلی کمبود اب در جهان

علل اصلی کمبود آب در جهان چیست؟

کمبود آب علل متعددی دارد، اما مهمترینِ آنها از این قرار است:

· افزایش جمعیت: شاید اولین کسی که نسبت به خطر افزایش جمعیت در نسبت با منابع اندک هشدار داد، توماس مالتوس در قرن 18 باشد. حتماً می­‌دانید که در 50 سال اخیر، جمعیت جهان به بیش از دو برابر افزایش یافته است. یکی از علل عمده آن را باید در رشد بهداشت عمومی به ویژه کاهش مرگ نوزادان، کودکان و مادران جست. در واقع تولدها زیاد نشده، بلکه مرگ و میر کم شده است. با این حال همه تخم­‌مرغ­‌ها را نمی‌توان در سبد افزایش جمعیت گذاشت، زیرا مثلاً درآمریکا روند کاهش آب شیرین در یک قرن اخیر، دو برابر روند افزایش جمعیت بوده است.

نمودار توزیع مصرف آب در بخش‌های مختلف

· هدررفتن آب در بخش کشاورزی: کشاورزی حدود 70% از آب قابل شرب کره زمین را مصرف می‌­کند. حدود سه‌­پنجم از این میزان هدر می­رود! علت این هدررفتن گاهی خیلی ساده است، مانند چکه‌­کردن لوله­‌ها؛ و گاهی پیچیده­‌تر است مانند عدم تناسب گیاه با زمین. در واقع برخی گیاهان که نیازمند آب بیشتری برای رشد هستند، در زمین­‌های خشک مورد کشت قرار می‌­گیرند و این به معنای نیاز به مصرف آبِ بیشتر است. همه در تلاش‌­اند تا با ترویج روش­‌های نوین آبیاری و دستکاری ژنتیک در گیاهان برای افزایش ثمر آن، از میزان آبی که لازم است در کشاورزی استفاده شود بکاهند. با این حال جمعیت روزافزون جهانی نهنگی است که هر چه به آن بدهی باز هم دو قرت و نیمش باقی است. هند، چین، استرالیا، اسپانیا، آمریکا و ... که کشاورزیِ گسترده‌­ای دارند، تا چندی دیگر مجبور خواهند بود به هزار روش از آب مصرفی در کشاورزی بکاهند، کاری که البته کمابیش آغاز کرده‌­اند.

· آلوده‌­شدن آب­‌های قابل شرب: کشاورزی کنونی نه تنها بسیاری از منابع آبی را هدر می­‌دهد، بلکه آفت‌­کش‌­ها و کودهایی در آن مورد استفاده قرار می‌­گیرد که در آب­‌های سطحی رها می­‌شود و آن را آلوده می­‌کند. صنایع گسترده در کشورهای توسعه­‌یافته و در حال توسعه نیز برای کاهش هزینه تولید خود از مدیریت پسماندشان دریغ می­‌کنند و آن را بی­‌ملاحظه در رودخانه­‌ها، دریاچه­‌ها و دریاها خالی می­‌کنند. انسان­ها علاوه بر اینکه با افزایش جمعیت موجب گسترش صنایع برای تأمین غذا، خانه و پوشاک خود شده­‌اند و افزایش مصرف آب را به صورت غیرمستقیم افزایش داده­‌اند، با فاضلاب تصفیه­‌نشده­ خود نیز مستقیماً موجب آلودگی آب­‌ها می­‌شوند. لازم به ذکر است آلودگی­ به آبهای زیرزمینی هم نفوذ می­‌کند. بدتر از همه اینکه بسیاری از این آلودگی­‌ها به سرعت قابل شناسایی نیست و پس از اینکه چندسال بعد موجب بیماری افراد و گونه­‌های جانوری شد، تازه خود را نشان می­‌دهد.

· تغییرات آب و هوایی: عمده این تغییرات در یک کلمه خلاصه می­‌شود: گرم شدن جو زمین یا آنچه آن طرفِ آبی­‌ها به آن اتمسفر می­‌گویند. صنایع گسترده و گازهای گلخانه‌­ای به ویژه دی­‌اکسید کربن، دمای میانگین کره زمین را افزایش داده‌­اند. در نتیجه اگر چه بارش­‌ها کمتر شده، به علت گرما (که فاصله مولکول­‌های آب را بیشتر می­‌کند) یخچال­‌ها در دو قطب، ذوب شده و سطح آب­‌های آزاد در حال بالاآمدن است. پس بسیاری از شهرهای ساحلی باید سکنه خود را تخلیه کنند. تناقض دیگر این است که این تغییرات موجب خشکی در برخی قسمت­‌های کره زمین شده و راه‌­افتادن طوفان و سیل در قسمت­‌های دیگر شده است.